بر خلاف غرب که در آن مسئله رابطه علم و دین، به تعارض گزاره های دینی با نصوص مقدس منتهی شد، در جهان اسلام و جامعه اسلامی که قرآن کریم، همواره سرچشمه علوم و معارف بوده است و بر کسب علم و دانش، بیش از هر چیز دیگری در آن تاکید دارد، رابطه قرآن و علوم موجب شکوفایی تمدن اسلامی و پیشرفت علوم و فنون شده است. از مصداق‌هایی از این سخن، عبارت‌اند گزاره های متعدد قرآنی که با صراحت، به علم‌آموزی و ارزش علم و عالَم و ارتباط با طبیعت به عنوان راهی برای خداشناسی توجه داده است ( مانند آیات 31بقره،15و 16نمل،9زمر،26فاطر،1-5علق،5طارق،30 انبیا،...)؛ پیدایی تمدن اسلامی (و حتی زمینه‌های اولیه تمدن غربی) که باید آن را مرهون قرآن کریم دانست و به قول جرج سارتون برای درک کامل علت فعالیت مسلمان‌ها در رشته های علمی، باید به نقش محوری قرآن در زندگی آنها توجه کرد. (مقدمه ای بر تاریخ علم، ص46).
بر همین مبنا نوشته حاضر در صدد است تا ضمن مروری بر تعاریف جامعه شناسی و تعیین جایگاه آن در میان علوم، به موضوع و اهداف و روش آن در مجموعه علوم انسانی اشاره کند. در ادامه، سپس بحث را در سه بخش اهداف و ضرورت، توجه به رابطه قرآن و جامعه‌شناسی، بیان ابعاد و تلقی‌ها در پیوند قرآن و جامعه شناسی تنظیم نماید. سرانجام با ارائه نمونه‌ای برگرفته از قرآن کریم، به عنوان موضوع‌ها و محورهای در حوزه مطالعات جامعه‌شناختی، بررسی بحث را تکمیل نماید تا در نتیجه، درآمدی هرچند ناچیز در خصوص علم جامعه شناسی و رابطه آن با قرآن کریم ارائه دهد و زمینه برای تلاش بیشتر صاحب‌نظران حتی در قالب نقد نوشتار فراهم آید.
)