انسان‌شناسی، پس از خداشناسی، یکی از محوری‌ترین مسئله نزد ادیان بوده ؛ زیرا مبنای آفرینش جهان و فرستادن پیامبران، برای انسان و هدایت او بوده است. برخی از مسائل مهم مربوط به انسان، بررسی چگونگی شأن و راه کمال اوست که در این نوشتار، به روش کتابخانهای، به ترتیب به این دو مهم پرداخته شده است. بررسی جایگاه انسان، بدین سبب اهمیت و ضرورت دارد که ادیان بر اساس بینش خود درباره آن، مراتب تکامل معنوی او را در رسیدن به سعادت نهایی ترسیم می‌کنند. در اسلام، انسان نه تنها از کرامت ذاتی برخوردار است، بلکه میتواند با تلاش در مسیر خودسازی، کرامت والاتری را کسب کند. دین مسیحیت و یهودیت نیز انسان را دارای کرامت اولیه میداند؛ با این تفاوت که معتقد است، به دلیل گناه اولیه، انسان از کرامت ذاتی دور میشود، اما به ترتیب به واسطه مرگ فدیه وار مسیح و پیمان طور سینا و قوم بنی اسرائیل، دوباره صاحب کرامت میشود. در دین زرتشت نیز ذات انسان، روحانی و دارای شأن و کرامت ویژه است. اسلام و دیگر ادیان الهی در ارائه راهکارهای دستیابی به کمال، تا حدودی مشترک هستند که از میان آنها میتوان به ایمان و عمل صالح در اسلام، پیروی از شریعت موسی (ع) در یهود، ایمان به مسیح در مسیحیت و پیروی از مراحل ششگانه کمال در زرتشت اشاره کرد.
)