صلح از موضوعات مطرح در جوامع انسانی به ویژه عصر حاضر می‌باشد. اصول برقراری صلح در ابعاد مختلف همواره مورد توجه پژوهشگران حوزه جامعه‌‌‌‌‌شناسی بوده و سازمان‌‌‌‌های مختلف جهانی به ارائه این مبانی پرداخته اند. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مهم‌‌‌‌‌‌ترین مبانی و روش‌‌‌‌های ایجاد صلح فرهنگی در نهج‌البلاغه پرداخته و می‌تواند الگوی مناسبی برای فعالان این حوزه باشد. بر اساس یافته‌‌‌‌های پژوهش حاضر امیر المومنین (ع) چهار مبنا و اصل عملی ارائه فرموده و بر اساس هر مبنا، روش‌‌‌‌‌‌‌هایی توصیه نموده است. مبنای اول «اصل عقلانیت» است و روش‌‌‌‌های مبتنی بر آن: انتقادپذیری؛ مشورت؛ مقابله با تعصب؛ و مقابله با نادانی. دومین مبنا «اصل کرامت انسانی» است که روش‌‌‌‌های عدم استبداد و زورگویی؛ عدم شتاب در هنگام خشم؛ موعظه ورفع موانع پندپذیری؛ توجه دادن به حسن عاقبت؛ نکوهش قتل نفس؛ مدارا کردن همراه با قاطعیت؛ رعایت پیمان الهی میان مومنان؛ نکوهش مکر ونیرنگ؛ پرهیز از دشنام دادن؛ نکوهش بزرگ‌طلبی؛ و عدم آزاررسانی حتی نسبت به مشرکان بر این مبنا تحقق می‌یابد. بر اساس «اصل مشارکت» که سومین مبناست، روش‌‌‌‌های شرکت در ادای حقوق یکدیگر؛ همدلی و توجه به آثار مثبت آن؛ ایجاد حس مسئولیت؛ و آگاهی از امور ستمدیدگان استوار است. مبنای چهارم «اصل تعامل» است که روش‌‌‌‌های رابطه مسالمت‌آمیز با مردم؛ دوری از شایعه و هشدار نسبت به تأثیرپذیری از شایعه‌‌‌‌‌‌‌‌ها؛ و حسن ظن به دیگران مطرح شده است.
)